ناراحت هستید اما نمی توانید ناراحتی خود را ابراز کنید؛ از خوشحالی دارید بال در می آورید اما هر کار می کنید تنها یک لبخند می شود نشانه خوشحالی تان؛ از برنامه ای خوشتان آمده اما توان اینکه نظرتان را درباره اش بگویید ندارید؛ از رفتارهای همکارتان خسته شده اید اما هنوز نتوانسته اید به خودش بگویید! این رفتار ها یعنی شما توان ابراز وجود و رفتار قاطعانه ندارید.

در سال94، روز 17مهر1394 خورشیدی برابر با 25 ذی الحجه 1436 هجری و 9اکتبر 2015میلادی مصادف با نزول سورهٔ دهر (=سورهٔ انسان=سورهٔ هل أتی) در شأن امام علی(ع)، حضرت زهرا(س) و امام حسن و امام حسین(ع) و روز خانواده بود. روز خانواده و تکریم بازنشستگان در هر سال، روزی است که در تقویم قمری مطابق با 25 ذی الحجه باشد.

پس از آن که امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) برای برآوردن حاجت خویش، سه روز روزه را نذر کرده بودند و نوبت به ادای آن رسید، در سه روز متوالی مسکین و یتیم و اسیری به دَرِ خانهٔ آن ها آمد و غذایی طلب کرد.

آن بزرگواران نیز غذای خود را به آن ها داده و خود با آب، افطار نمودند. این خانوادهٔ کریم در مقابل این عمل، هیچ جزایی را از افراد نخواستند و اجرِ خود را از خدا طلبیدند. در این هنگام بود که وحی بر پیامبر اکرم(ص) نازل شد و سورهٔ دهر یا انسان یا هل أتی در شأن امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) نازل گردید. روز نزول این سوره، 25 ذی الحجه بود.

25 ذی‌الحجه مصادف است با روز «تکریم خانواده و تکریم بازنشستگان»، علت انتخاب این روز شأن نزول آیه «هل اتی» در سوره الانسان که راجع به خانواده و استحکام پایه‌های آن است عنوان شده است.

راهکارههایی برای افزایش قاطعیت درزندگی

چگونه قاطع باشیم؟

رفتارقاطعانع چیست رفتار قاطعانه به رفتاری گفته می شود که مستقیم صادقانه و مناسب عقاید و احساسات ما باشد رفتارقاطعانه نه پرخاشگرانه است نه ظالمانه و نه سلطه جویانه   ؛ ،. یعنی ما در برابر موضوعات مختلف همان طوری رفتار کنیم که عقیده، احساس و نظر ماست. رفتار قاطعانه مانع سوء استفاده دیگران و تحمیل نظرات و خواسته هایشان به ما می شود و ما می توانیم خواسته ها و نظرات خود را به راحتی ابراز کنیم.

سبکهای ارتباطی 

 1- منفعلانه :یعنی ازحق خودگذشتن وخودخوری ازدرون واجازه سواستفاده دادن به دیگران و...........

2 – پرخاشگرانه :رسیدن به حقوق خود باتجاوز به حقوق دیگران وگرفتن حق باخشونت و.....

3 – قاطعانه :گرفتن حقوق خودبدون بی احترامی به دیگران واجازه سواستفاده ندادن به دیگران و......

 شما نمی توانید توقع داشته باشید تمام جمع مطابق نظر شما رفتار کنند. بنابر این لازم است حد و حدود خود را بشناسید. شما فردی هستید مثل تمام افراد دیگر. نباید در بحث از کسی انتظار بی جا داشته باشید

کی منفعل است، کی قاطع؟!           

کار شناسان می گویند افرادی که رفتار منفعلانه دارند، به حق و حقوق خود بی اعتنا هستند. کسانی هستند که اعتماد به نفس و عزت نفس پایینی دارند. برای خودشان احترام قائل نمی شوند و دائم خودشان را کوچک و حقیر تصور می کنند و معمولا به این که توسط دیگران یا موقعیت های مختلف کنترل شوند تمایل دارند و دائم هم نسبت به دیگران احساس گناه می کنند.

اما کسانی که رفتار قاطع دارند و می توانند به خوبی ابراز وجود کنند، برعکس اعتماد به نفس  و عزت نفس خوبی دارند. برای خودشان و دیگران احترام و ارزش قائل هستند. در رفتارشان صداقت دارند. اهل سوال و پرس و جو هستند. آن ها به کسی بی احترامی نمی کنند و البته اجازه هم نمی دهند کسی به آن ها بی احترامی کند.

منطقی مخالفت کنید

اگر قرار است رفتار قاطعانه را یاد بگیرید و تحت نظر دیگران نباشید، بهتر است مخالفت منطقی را تمرین کنید. یعنی اگر با نظر دیگران مخالف هستید، تظاهر به موافقت نکنید. به جای آن که موضوع بحث را تغییر دهید اگر به نظر خودتان اطمینان دارید به صورت فعال مخالفت کنید مثلا اگر کسی از شما می خواهد کار غیر منطقی را انجام دهید از او بپرسید چرا باید این کار را انجام دهید؟

مهارت های ارتباطی را به کار بگیرید

اگر می خواهید رفتار قاطعانه را در خود افزایش دهید باید از مهارت های ارتباطی 

 استفاده کنید. مثلا در یک بحث حتما به صحبت افراد گوش دهید و از کلمات مورد علاقه آن ها در پاسخ استفاده کنید. ساده و روان و بدون حاشیه صحبت کنید و مواردی که برایتان سوال است را مطرح کنید و زود قضاوت نکنید.

انتظارات بی جا نداشته باشید

شما نمی توانید توقع داشته باشید تمام جمع مطابق نظر شما رفتار کنند. بنابر این لازم است حد و حدود خود را بشناسید. شما فردی هستید مثل تمام افراد دیگر. نباید در بحث از کسی انتظار بی جا داشته باشید. از افراد همان قدر توقع داشته باشید که در توانایی آنهاست. برای نظرتان دلیل بیاورید.

آرام باش و بگو...

به هیچ عنوان موقع اظهار نظر عصبانی و برافروخته نشوید و اگر در موقعیت خوب و آرامی قرار ندارید و به نظرات تان  مطمئن نیستید، از اظهارنظر پرهیز کنید اگر مدام نظرات نسنجیده بدهید، اعتماد دیگران به شما از بین خواهد رفت

 لبخند و روی گشاده بهترین روش برای قاطعیت سالم و درست است.

برای دادن نظر قاطع و درست باید چند نکته مهم را رعایت کنید.

 اول از همه سعی کنید کلمه «من» را کنار بگذارید. سعی کنید نشان دهید تنها به خودتان فکر نمی کنید.

در جملات تان تاکید را روی هدف و منطق ماجرا بگذارید تا نشان دهید نظرتان خودخواهانه نیست.

به جای استفاده از عباراتی مثل «باید»، «من می گویم» یا «من می خواهم»، از جملاتی مثل «خوشحال می شوم اگر...»، «لطف می کنید اگر...» و... استفاده کنید

همیشه پنج حق اساسی وجود دارد:

١- تا زمانی که مزاحم کسی نباشید حق انجام هر کاری را دارید.البته نباید به خودظلم کرد

٢- حق دارید ارزش و مقام خود را با ابراز وجود حفظ کنید.

٣- حق دارید از دیگران تقاضا کنید و آن ها نیز حق دارند به شما بگویند نه!

۴- باید بدانید که در رابطه با دیگران مرزهایی وجود دارد که حقوق افراد در آن ها کاملا مشخص نیست اما شما همیشه این حق را دارید که مسأله را با طرف مقابلتان در میان بگذارید و آن را روشن کنید.

۵- شما حق دارید حقوق خود را به دست آورید. حقوق فردی  دیگر عبارتند از حق آری یا نه گفتن، حق ابراز احساسات، حق انتخاب، حق ایجاد تغییر، حق مالکیت بر بدن، وقت و دارایی، حق داشتن نگرش مثبت به خویشتن، حق ابراز نیاز ها و آرزو ها، حق برخورداری از احترام، حق تغییر تصمیم قبلی، حق رد تقاضا، حق برخورداری از اطلاعات و...